Osteoporose wordt gekenmerkt door een verminderde botmineraaldichtheid en een afname van de micro-architectuur van het skelet, wat in verband wordt gebracht met een afname van de botsterkte. De botten worden brozer en dus neemt het risico op breuken toe.1
Elk jaar zien we in België meer dan 100.000 ‘fragiliteitsbreuken’.2 Vanaf de leeftijd van 50 jaar lopen 1 op 5 mannen en 1 op 3 vrouwen een breuk op als gevolg van broze botten.1
Osteoporose, een stille ziekte3,4
Osteoporose kan heel lang een stille ziekte zonder symptomen blijven. We hebben het dan over asymptomatische osteoporose.Zolang er geen breuken optreden, kan osteoporose een pijnloze ziekte zijn. De pijn komt er pas wanneer er zich een complicatie voordoet: een breuk. De meest voorkomende breuken zijn:
Een wervelfractuur
Dit wordt ook een wervelinzakking genoemd en is een teken van ernstige botbroosheid. Dit kan onopgemerkt blijven of er kan zich opeens hevige, ernstige pijn voordoen. Ook andere wervels kunnen aangetast worden, wat leidt tot een vervorming van de wervelkolom, een afname van de lichaamslengte en een gekromde rug.
Een heupfractuur
Deze breuk is meestal het gevolg van een val. Dit is ernstig en er moet meteen chirurgisch ingegrepen worden. De breuk heeft zware gevolgen: er is een risico op postoperatieve complicaties bij fragiele mensen en na de breuk moeten zij mogelijk een stukje zelfstandigheid opgeven.
Een polsfractuur
Deze breuk komt veelvuldig voor na de menopauze en als gevolg van een val. Naar schatting 1 op 5 vrouwen breekt in de loop van haar leven een pols
Alarmsignalen3,5
Er is echter meer dan alleen een osteoporotische breuk. Een verlies van lichaamslengte of pijn ter hoogte van de wervelkolom kunnen wijzen op een of meerdere wervelbreuken. Op basis van osteodensitometrie - het meten van de botdichtheid - kan bekeken worden hoe groot het botverlies is en hoe de behandeling zal verlopen.
Sommige tekenen kunnen wijzen op osteoporose. Aangezien deze aandoening zware gevolgen kan hebben voor de gezondheid, moet hier voldoende aandacht aan besteed worden.
Naast leeftijd en geslacht zijn er nog gekende risicofactoren voor osteoporose:
- menopauze voor de leeftijd van 40 jaar
- ondergewichtgeneesmiddelen die schadelijk zijn voor het beendergestel, zoals bijvoorbeeld cortisone
- een breuk van de hals van het dijbeen bij een van de ouders
- genetisch (familiale voorgeschiedenis van osteoporose)
- lichamelijke inactiviteit
- tekort aan calcium en vitaminen
- roken
- overmatig alcoholgebruik
Welke onderzoeken?
Een vroegtijdige diagnose van botverzwakking zorgt voor een betere aanpak van de aandoening en op termijn ook tot minder breuken. Met een osteodensitometrie kan de botmineraaldichtheid gemeten worden.5
Kan ik osteoporose voorkomen?
Hoewel osteoporose nooit volledig kan genezen, zijn er wel preventieve handelingen om de ziekte te vermijden: 6
- regelmatige lichaamsbeweging
- evenwichtige voeding rijk aan calcium
- een goede aanpak van ziekten of behandelingen die kunnen leiden tot botverlies5
Bronnen:
- IOF
https://www.osteoporosis.foundation/patients/about-osteoporosis
, laatst geraadpleegd mei 2024.
-
Kanis JA et al. Arch Osteoporos. 2021;16:82.
-
AFLAR, L’ostéoporose n’est pas une fatalité, août 2017,
https://www.aflar.org/l-osteoporose-n-est-pas-une-fatalite, Laatst geraadpleegd augustus 2021.
-
Améli, Comprendre l’ostéoporose, novembre 2018,
https://www.ameli.fr/vienne/assure/sante/themes/osteoporose/comprendre-osteoporose, Laatst geraadpleegd augustus 2021.
-
Grio, Ostéoporose. Prévenir et agir à tout âge, 2005,
http://www.grio.org/documents/page80/ouvrage-grio-80-1259835328.pdf, Laatst geraadpleegd augustus 2021.
-
HAS, Note méthodologique et de synthèse documentaire. Orthogériatrie et fracture de la hanche, octobre 2017,
https://www.has-sante.fr/upload/docs/application/pdf/2017-10/orthogeriatrie_et_fracture_de_la_hanche_-_note_methodologique.pdf, Laatst geraadpleegd augustus 2021.